دیابت به یک چالش بزرگ سلامت جهانی تبدیل شده است. این بیماری عوارض متعددی دارد. یکی از جدی‌ترین این عوارض، رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. این بیماری چشمی، یک علت اصلی و قابل پیشگیری نابینایی در سراسر جهان به شمار می‌رود.

رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند زمانی رخ می‌دهد که سطوح بالای قند خون به مرور زمان به رگ‌های خونی شبکیه آسیب می‌زند. این آسیب می‌تواند باعث تورم، نشت خون و حتی رشد رگ‌های جدید غیرطبیعی شود. با پیشرفت بیماری، بینایی فرد به طور جدی تهدید می‌شود.

جمعیت میانسال و سالمند به دلایل مختلف بیشتر در معرض خطر قرار دارند. آنها اغلب سال‌های بیشتری با دیابت زندگی کرده‌اند. همچنین، روند طبیعی پیری خود می‌تواند حساسیت شبکیه را افزایش دهد. بنابراین، مطالعه و درک رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. این کار به ما کمک می‌کند تا راهکارهای بهتری برای غربالگری، تشخیص زودهنگام و مدیریت مؤثر این عارضه پیدا کنیم.

مدیریت موفق رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند نه تنها بینایی را حفظ می‌کند، بلکه کیفیت کلی زندگی را نیز به طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد. این تحقیق بر آن است تا جنبه‌های مختلف این چالش سلامت مهم را مورد بررسی قرار دهد.

رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند یکی از عوارض جدی دیابت است. این بیماری به تدریج بینایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شناخت علائم اولیه در تشخیص به موقع بسیار اهمیت دارد.

در مراحل اولیه، بیماران ممکن است متوجه تاری دید شوند. این تاری اغلب به صورت نوسان در بینایی ظاهر می‌شود. برخی افراد در دیدن واضح در شب مشکل پیدا می‌کنند. همچنین ممکن است رنگها را محو یا زردتر از حد معمول ببینند.

با پیشرفت بیماری، علائم واضح‌تر می‌شوند. ممکن است لکه‌های تیره در میدان دید ظاهر شوند. این لکه‌ها شبیه مگس پران هستند. برخی بیماران سایه‌های تیره در اطراف بینایی خود گزارش می‌دهند. دیدن نقاط سیاه متحرک نیز از نشانه‌های شایع است.

در موارد پیشرفته، علائم شدیدتر می‌شوند. ممکن است خونریزی در چشم رخ دهد. این خونریزی باعث می‌شود دید به طور ناگهانی تار شود. برخی بیماران دچار دوبینی می‌شوند. درد در ناحیه چشم نیز ممکن است ایجاد شود.

شناسایی این علائم در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند بسیار حیاتی است. معاینات منظم چشم‌پزشکی می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند. آگاهی از این نشانه‌ها می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

1. تاری دید

تاری دید یکی از شایع‌ترین و اغلب اولین نشانه‌های رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. این حالت به صورت کاهش شفافیت بینایی بروز می‌کند. بیماران معمولاً احساس می‌کنند که جهان را از پشت شیشه مه‌آلود یا پرده نازک می‌بینند. این تاری می‌تواند در یک یا هر دو چشم ظاهر شود. گاهی اوقات حالت نوسانی دارد. یعنی در ساعات مختلف روز یا در شرایط نوری متفاوت، تغییر می‌کند.

علت اصلی این مشکل، تورم ناحیه ماکولای شبکیه است. ماکولا مسئول دید مرکزی و دقیق ما است. وقتی قند خون به طور مزمن بالا باشد، رگ‌های خونی شبکیه آسیب می‌بینند. آنها شروع به نشت مایع می‌کنند. این مایع در ناحیه ماکولا جمع می‌شود. در نتیجه ورم ایجاد می‌شود. این وضعیت “ادم ماکولا” نام دارد. ادم باعث می‌شود سلول‌های حساس به نور نتوانند به درستی کار کنند.

تاری دید ناشی از رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند معمولاً به تدریج شروع می‌شود. بسیاری در ابتدا آن را به حساب تغییرات معمول بینایی یا نیاز به عینک جدید می‌گذارند. اما این نوع تاری با عینک جدید کاملاً برطرف نمی‌شود. خواندن متن‌ها به ویژه متن‌های ریز دشوار می‌شود. تشخیص چهره‌ها از فاصله دور مشکل‌تر می‌گردد. رانندگی به ویژه در شب به کاری خطرناک تبدیل می‌شود.

این علامت را هرگز نباید ساده گرفت. تاری دید نشانه واضحی از تحت فشار بودن بینایی است. اگر فردی مبتلا به دیابت است و تاری دید دارد، باید فوراً به چشم‌پزشک مراجعه کند. درمان به موقع می‌تواند از آسیب‌های بیشتر جلوگیری کند. کنترل دقیق قند خون و فشار خون نیز در مدیریت این عارضه نقش بسیار مهمی دارد.

2. نوسان بینایی

نوسان بینایی یک ویژگی منحصر به فرد و گمراه‌کننده در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. بیماران در این حالت، تغییرات روزانه یا حتی ساعتی در وضوح بینایی خود گزارش می‌دهند. ممکن است صبح بینایی نسبتاً خوبی داشته باشند. اما عصر همان روز همه چیز تار شود. این نوسان می‌تواند برای بیمار بسیار آزاردهنده و سردرگم‌کننده باشد.

دلیل اصلی این نوسان، تغییرات سطح قند خون در طول روز است. وقتی قند خون بالا می‌رود، مایع به درون عدسی چشم نفوذ می‌کند. این امر باعث تغییر شکل و ضخامت عدسی می‌شود. در نتیجه قدرت تمرکز چشم تغییر می‌کند. با نوسان قند خون، عدسی چشم مرتباً در حال تغییر شکل است. بنابراین بینایی نیز ثبات خود را از دست می‌دهد.

این علامت به ویژه در افرادی که کنترل مناسبی بر قند خون خود ندارند، مشهودتر است. خوردن یک وعده غذایی سنگین می‌تواند بلافاصله بینایی را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین، تغییرات در فشار خون نیز می‌تواند در این نوسان نقش داشته باشد. رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند با این نشانه به وضوح ارتباط مستقیم با کنترل سیستمیک بیماری دیابت را نشان می‌دهد.

نوسان بینایی می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره را با مشکل مواجه کند. خواندن، رانندگی و کار با کامپیوتر به دلیل تغییرات مداوم بینایی دشوار می‌شوند. این وضعیت بر کیفیت زندگی تأثیر قابل توجهی می‌گذارد. برای مدیریت این مشکل، پایدار نگه داشتن سطح قند خون در محدوده هدف ضروری است. معاینات منظم چشم‌پزشکی نیز به پیگیری این نوسانات و ارائه راهکارهای مناسب کمک می‌کند.

3. اختلال در دید در شب یا شب‌کوری

اختلال در دید در شب یا شب‌کوری از نشانه‌های هشداردهنده در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. مبتلایان در این حالت در محیط‌های کم‌نور به شدت دچار مشکل می‌شوند. رانندگی در شب به چالشی بزرگ تبدیل می‌شود. عبور از اتاق‌های تاریک یا راهروهای کم‌نور باعث احساس ناامنی می‌گردد. حتی خواندن منو در رستوران‌های کم‌نور نیز ممکن است غیرممکن شود.

علت این مشکل، آسیب به سلول‌های استوانه‌ای شبکیه است. این سلول‌ها مسئول بینایی در شرایط کم‌نور هستند. در رتینوپاتی دیابتی، رگ‌های خونی آسیب‌دیده نمی‌توانند اکسیژن و مواد مغذی کافی به این سلول‌ها برسانند. در نتیجه سلول‌های استوانه‌ای به تدریج عملکرد خود را از دست می‌دهند. همچنین، ادم و خونریزی در شبکیه می‌تواند این مشکل را تشدید کند.

شب‌کوری ناشی از رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند معمولاً تدریجی است. بسیاری از بیماران در ابتدا متوجه نمی‌شوند که مشکل از کجا است. آنها ممکن است تصور کنند که این بخشی طبیعی از فرآیند پیری است. اما این نوع شب‌کوری با نوع معمول وابسته به سن تفاوت دارد. پیشرفت آن سریع‌تر است و با علائم دیگر رتینوپاتی همراه می‌باشد.

این اختلال می‌تواند تأثیر عمیقی بر استقلال فرد بگذارد. ترس از بیرون رفتن در شب یا رانندگی پس از غروب آفتاب می‌تواند منجر به انزوا شود. برای مدیریت این مشکل، استفاده از نور کافی در محیط‌های داخلی ضروری است. خودداری از رانندگی در شب تا زمان درمان مناسب نیز توصیه می‌شود. معاینات منظم و کنترل دقیق قند خون می‌تواند از پیشرفت این عارضه جلوگیری کند.

4. محو یا زرد دیدن رنگ‌ها

محو یا زرد دیدن رنگ‌ها از نشانه‌های ظریف اما مهم در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. در این حالت، بیماران گزارش می‌دهند که رنگ‌ها شفافیت و درخشندگی سابق را ندارند. جهان برای آنها مانند عکس‌های قدیمی شده که رنگ‌هایشان محو شده است. برخی سایه‌زرد غیرطبیعی در بینایی خود تجربه می‌کنند. این تغییر می‌تواند به تدریج پیشرفت کند.

علت این پدیده، تأثیر دیابت بر سلول‌های مخروطی شبکیه است. این سلول‌ها مسئول درک رنگ و دید دقیق هستند. وقتی ادم ماکولا ایجاد می‌شود، مایع جمع‌شده بر عملکرد این سلول‌ها تأثیر می‌گذارد. همچنین، خونریزی‌های کوچک در شبکیه می‌تواند فیلتر زردرنگی بر میدان دید ایجاد کند. گاهی داروهای مورد استفاده برای درمان دیابت نیز در درک رنگ تأثیر می‌گذارند.

این تغییر در درک رنگ می‌تواند بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد. انتخاب لباس، تشخیص علائم راهنمایی و لذت بردن از هنرها دشوار می‌شود. برخی بیماران متوجه می‌شوند که تمایز بین رنگ‌های مشابه برایشان سخت شده است. به ویژه تمایز آبی از بنفش یا قرمز از نارنجی مشکل‌تر می‌شود. این نشانه در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند اغلب نادیده گرفته می‌شود.

آگاهی از این تغییرات رنگ می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند. افرادی که متوجه چنین تغییراتی می‌شوند باید فوراً به چشم‌پزشک مراجعه کنند. آزمایش‌های تخصصی بینایی سنجی رنگ می‌تواند این تغییرات را به دقت اندازه‌گیری کند. کنترل دقیق قند خون و فشار خون می‌تواند از پیشرفت بیشتر این عارضه جلوگیری کند. درمان به موقع ادم ماکولا نیز می‌تواند به بازگشت درک طبیعی رنگ کمک کند.

5. مشاهده لکه‌های تیره یا “مگس‌پران”

مشاهده لکه‌های تیره یا “مگس‌پران” از شایع‌ترین علائم در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. بیماران این لکه‌ها را به شکل نقاط، رشته‌ها یا تارهای عنکبوت در میدان دید خود توصیف می‌کنند. این لکه‌ها معمولاً با حرکت چشم جابجا می‌شوند. وقتی بیمار سعی می‌کند مستقیماً به آنها نگاه کند، به سرعت از مرکز دید فرار می‌کنند. این پدیده می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.

علت ایجاد این لکه‌ها، تغییرات در بدن زجاجیه است. زجاجیه ماده ژله‌مانندی است که فضای داخل چشم را پر می‌کند. در رتینوپاتی دیابتی، رگ‌های خونی غیرطبیعی ممکن است خونریزی کنند. خون نشت کرده به داخل زجاجیه راه می‌یابد. سلول‌های خری و دیگر ذرات در زجاجیه شناور می‌شوند. این ذرات سایه‌هایی روی شبکیه می‌اندازند که ما آنها را به صورت مگس‌پران می‌بینیم.

در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند، ظهور ناگهانی مگس‌پران جدید می‌تواند نشانه خطرناکی باشد. این ممکن است نشانه خونریزی فعال در چشم باشد. اگر این خونریزی شدید باشد، بیمار ممکن است به جای لکه‌های کوچک، ابری از نقاط تیره را ببیند. گاهی این حالت با جرقه‌های نور یا جرقه‌های نوری همراه است. این وضعیت نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

اگرچه برخی مگس‌پرانها بی‌خطر هستند، اما در بیماران دیابتی باید جدی گرفته شوند. افزایش ناگهانی تعداد آنها، به ویژه اگر با تاری دید همراه باشد، هشدار جدی است. معاینه فوندوسکوپی می‌تواند منبع خونریزی را مشخص کند. در موارد شدید، ممکن است به عمل ویترکتومی نیاز باشد. کنترل دقیق قند خون و فشار خون بهترین راه برای پیشگیری از ایجاد این لکه‌های تیره است.

درد در ناحیه چشم از علائم دیررس و جدی در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. این درد ممکن است به صورت فشار، سوزش یا درد تیز توصیف شود. گاهی اوقات درد در اطراف چشم یا پشت کره چشم احساس می‌شود. این حالت ممکن است با قرمزی چشم و حساسیت به نور همراه باشد.

علت این درد می‌تواند افزایش فشار داخل چشمی باشد. در مراحل پیشرفته رتینوپاتی، رگ‌های خونی غیرطبیعی ممکن است روی iris رشد کنند. این رشد می‌تواند مسیر خروج مایع از چشم را مسدود کند. در نتیجه فشار داخل چشم افزایش می‌یابد. این وضعیت به “گلوکوم نئووسکولار” معروف است. گلوکوم نئووسکولار بسیار دردناک است و به سرعت به بینایی آسیب می‌زند.

درد چشم در رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند نشانه اورژانسی است. این درد ممکن است با تهوع و استفراغ همراه باشد. بیمار ممکن است هاله‌های رنگی در اطراف نورها ببیند. این علائم نشان‌دهنده افزایش شدید فشار داخل چشمی است. بدون درمان فوری، این وضعیت می‌تواند به از دست دادن دائمی بینایی منجر شود.

درمان این عارضه شامل کاهش فشار داخل چشمی است. ممکن است از داروهای خوراکی، قطره‌های چشمی، لیزر یا عمل جراحی استفاده شود. کنترل دقیق قند خون و معاینات منظم چشم‌پزشکی می‌تواند از بروز این عارضه دردناک جلوگیری کند.

تشخیص به موقع رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند از اهمیت حیاتی برخوردار است. این تشخیص می‌تواند بینایی بیماران را حفظ کند. روش‌های مختلفی برای شناسایی این بیماری وجود دارد.

معاینه کامل چشم‌پزشکی اولین قدم است. چشم‌پزشک از قطره برای گشاد کردن مردمک استفاده می‌کند. این کار امکان بررسی دقیق شبکیه را فراهم می‌آورد. پزشک به دنبال علائم آسیب در رگ‌های خونی می‌گردد.

توموگرافی انسجام نوری روشی پیشرفته است. این دستگاه تصاویر سه بعدی از شبکیه تهیه می‌کند. وضوح تصویر در این روش بسیار بالا است. پزشک می‌تواند ضخامت شبکیه را دقیق اندازه‌گیری کند. این روش ادم ماکولا را به خوبی نشان می‌دهد.

آنژیوگرافی فلورسین نیز کاربرد گسترده‌ای دارد. در این روش رنگ فلورسین به رگ بیمار تزریق می‌شود. سپس از شبکیه عکس برداری می‌کنند. این رنگ مناطق آسیب دیده را مشخص می‌کند.

عکس‌برداری از شبکیه روشی ساده و موثر است. این روش برای غربالگری جمعیت بزرگ مناسب است. پزشکان می‌توانند برنامه‌های غربالگری منظم تنظیم کنند.

تشخیص زودهنگام رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند از نابینایی جلوگیری می‌کند. بیماران دیابتی باید سالانه معاینه چشم انجام دهند. این کار ساده می‌تواند بینایی آنان را نجات دهد.

1. کنترل دقیق قند خون

کنترل دقیق قند خون اساس مدیریت رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. این کار مهم‌ترین قدم برای پیشگیری از پیشرفت بیماری محسوب می‌شود. وقتی سطح قند خون به طور مداوم بالا باشد، به رگ‌های خونی کوچک شبکیه آسیب می‌زند. این آسیب به تدریج باعث نشت خون و مایع به درون شبکیه می‌شود. در نهایت بینایی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

برای کنترل موثر قند خون، بیماران باید به طور منظم سطح گلوکز خون خود را پایش کنند. آنها می‌توانند از دستگاه گلوکومتر خانگی استفاده کنند. ثبت روزانه نتایج به شناسایی الگوهای نوسان قند خون کمک می‌کند. همچنین آزمایش هموگلوبین A1C هر سه ماه یکبار ضروری است. این آزمایش میانگین قند خون را در سه ماه گذشته نشان می‌دهد. هدف معمولاً رساندن این عدد به زیر ۷ درصد است.

رژیم غذایی مناسب نقش کلیدی در کنترل قند خون دارد. بیماران باید مصرف کربوهیدرات‌های ساده را محدود کنند. آنها باید وعده‌های غذایی متعادل و منظم داشته باشند. فعالیت بدنی منظم نیز حساسیت بدن به انسولین را افزایش می‌دهد. پیاده‌روی روزانه تأثیر قابل توجهی دارد. مصرف منظم و به موقع داروهای تجویز شده نیز بسیار مهم است. این کنترل دقیق نه تنها از چشم‌ها محافظت می‌کند، بلکه از سایر عوارض دیابت نیز جلوگیری می‌نماید.

2. کنترل فشار خون و چربی‌های خون

کنترل فشار خون و چربی‌های خون یک بخش حیاتی در درمان رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند است. فشار خون بالا به رگ‌های خونی آسیب دیده شبکیه فشار بیشتری وارد می‌کند. این فشار باعث تشدید نشت خون و مایع به درون شبکیه می‌شود. در نتیجه ادم ماکولا و کاهش بینایی اتفاق می‌افتد.

بیماران باید فشار خون خود را به طور منظم اندازه‌گیری کنند. هدف معمولاً نگه داشتن فشار خون زیر ۸۰/۱۳۰ میلی‌متر جیوه است. برای رسیدن به این هدف، تغییرات سبک زندگی ضروری است. کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی بسیار مهم است. افزایش مصرف میوه و سبزیجات تازه کمک کننده است. انجام فعالیت بدنی منظم و حفظ وزن مناسب نیز تأثیر مستقیم دارد.

کنترل چربی‌های خون نیز به همان اندازه مهم است. سطح بالای کلسترول و تری گلیسیرید می‌تواند التهاب را در رگ‌های خونی افزایش دهد. این التهاب روند آسیب به شبکیه را تسریع می‌کند. بیماران باید آزمایش خون منظم برای بررسی پروفایل لیپیدی انجام دهند. رژیم غذایی کم چرب و استفاده از داروهای کاهنده چربی خون اغلب ضروری است. این کنترل جامع به حفظ سلامت عروق خونی در سراسر بدن کمک می‌کند.

3. تزریق داخل چشمی داروهای ضد VEGF

تزریق داخل چشمی داروهای ضد VEGF یک روش موثر برای درمان ادم ماکولا در رتینوپاتی دیابتی است. این داروها مستقیماً به داخل چشم تزریق می‌شوند. آنها پروتئینی به نام VEGF را که مسئول ایجاد رگ‌های خونی غیرطبیعی و نشت مایع است، مسدود می‌کنند.

پزشک این تزریق را در محیط استریل و تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌دهد. فرآیند تزریق فقط چند دقیقه طول می‌کشد. بیماران معمولاً دردی احساس نمی‌کنند. پس از تزریق، بینایی ممکن است به صورت موقت دید بیمار تار باشد. دارو به تدریج جذب شده و باعث کاهش تورم ماکولا می‌شود. این کاهش تورم معمولاً منجر به بهبود حدت بینایی می‌گردد.

درمان با ضد VEGF نیاز به تزریق‌های مکرر دارد. بیماران در ابتدا به چندین تزریق ماهانه نیاز پیدا می‌کنند. سپس پزشک بر اساس پاسخ بیمار، فاصله بین تزریق‌ها را افزایش می‌دهد. این درمان در اکثر بیماران باعث تثبیت یا بهبود بینایی می‌شود. عوارض جانبی نادر هستند اما شامل افزایش فشار داخل چشم و خطر عفونت می‌شوند.

4. تزریق داخل چشمی کورتیکواستروئیدها

تزریق داخل چشمی کورتیکواستروئیدها یک گزینه درمانی برای موارد خاص رتینوپاتی دیابتی است. این داروها به خصوص برای ادم ماکولا که به درمان ضد VEGF پاسخ نمی‌دهد، مفید هستند. آنها با کاهش التهاب در شبکیه عمل می‌کنند.

پزشک ممکن است از کورتیکواستروئیدهای با اثر کوتاه یا طولانی استفاده کند. برخی از فرم‌های دارویی می‌توانند تا چند ماه در چشم باقی بمانند. این ویژگی نیاز به تزریق‌های مکرر را کاهش می‌دهد. تزریق مانند روش ضد VEGF در مطب انجام می‌شود. بیماران باید پس از تزریق، برای معاینات منظم بعدی مراجعه کنند.

این درمان می‌تواند در کاهش تورم ماکولا بسیار موثر باشد. با این حال، عوارض جانبی بالقوه بیشتری دارد. افزایش فشار داخل چشمی یک عارضه شایع است. همچنین ریسک ابتلا به آب مروارید به ویژه با استفاده مکرر افزایش می‌یابد. پزشکان این درمان را معمولاً برای بیماران انتخاب شده تجویز می‌کنند.

5. لیزر درمانی (فتوکوآگولاسیون)

لیزر درمانی یک روش استاندارد برای درمان رتینوپاتی دیابتی پیشرفته است. این درمان با استفاده از پرتوهای لیزر متمرکز انجام می‌شود. لیزر مناطق پیرامونی شبکیه را هدف قرار می دهد. هدف اصلی کاهش نیاز شبکیه به اکسیژن و توقف رشد رگ‌های خونی غیرطبیعی است.

پزشک این روش را در مطب یا کلینیک انجام می‌دهد. او از قطره برای بی‌حسی چشم استفاده می‌کند. سپس از یک لنز مخصوص برای هدایت پرتوهای لیزر استفاده می‌کند. بیماران ممکن است در طول عمل، جرقه‌های نورانی ببینند. جلسه درمان معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.

لیزر درمانی معمولاً بینایی از دست رفته را باز نمی‌گرداند. اما با توقف پیشرفت بیماری، از کاهش بینایی بیشتر جلوگیری می‌کند. برخی بیماران ممکن است پس از درمان کاهش دید محیطی یا دید در شب را تجربه کنند. این روش در بلندمدت می‌تواند بین 50 تا 60 درصد از کاهش بینایی شدید جلوگیری کند.

6. ویترکتومی

ویترکتومی یک عمل جراحی برای موارد پیشرفته رتینوپاتی دیابتی است. این روش زمانی انجام می‌شود که خونریزی شدید زجاجیه یا جداشدگی شبکیه رخ داده باشد. جراح در این عمل خون و بافت اسکار را از داخل چشم خارج می‌کند.

این عمل در اتاق عمل تحت بی‌حسی موضعی یا عمومی انجام می‌شود. جراح برش‌های کوچکی در سفیدی چشم ایجاد می‌کند. سپس، از ابزارهای مخصوصی برای برداشتن زجاجیه و خون استفاده می‌شود. در نهایت، ممکن است هوا، گاز یا سیلیکون به داخل چشم تزریق شود.

ویترکتومی می‌تواند بینایی را در بیمارانی که خونریزی شدید داشته‌اند، بازیابی کند. بهبودی پس از جراحی ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. بیماران باید تا زمان بهبودی کامل از فعالیت‌های شدید خودداری کنند. عوارض احتمالی شامل عفونت، افزایش فشار چشم و جدا شدن شبکیه است.

7. پان رتینال فوتوکوآگولاسیون (PRP)

پان رتینال فوتوکوآگولاسیون یک نوع خاص از لیزر درمانی است. این روش برای درمان رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو کاربرد دارد. در این حالت رگ‌های خونی غیرطبیعی جدید در سطح شبکیه رشد کرده‌اند.

در این روش، پزشک صدها تا هزاران سوختگی لیزری ریز در نواحی محیطی شبکیه ایجاد می‌کند. این کار تولید فاکتورهای رشد عروقی را کاهش می‌دهد. در نتیجه، رشد رگ‌های خونی غیرطبیعی متوقف می‌شود. درمان معمولاً در دو یا چند جلسه انجام می‌شود.

پی آر پی (PRP) در ۶۰ تا ۸۰ درصد موارد از کاهش شدید بینایی جلوگیری می‌کند. بیماران ممکن است پس از درمان، دچار از دست دادن موقت دید محیطی و تطابق با تاریکی شوند. این روش نیاز به پیگیری منظم برای ارزیابی نتایج دارد. در برخی موارد، ممکن است درمان اضافی مورد نیاز باشد.

جمع‌بندی رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند

رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند یک عارضه جدی دیابت است. این بیماری به تدریج بینایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. کنترل دقیق قند خون مهمترین عامل در پیشگیری است. بیماران باید فشار خون و چربی خون خود را نیز مدیریت کنند.

علائم بیماری شامل تاری دید و مگس‌پران است. کاهش دید شب و محو شدن رنگ‌ها نیز از نشانه‌های هشداردهنده هستند. در مراحل پیشرفته، خونریزی چشمی و دوبینی ظاهر می‌شوند. تشخیص به موقع نقش کلیدی در حفظ بینایی دارد.

روش‌های تشخیصی شامل معاینه کامل چشمی است. OCT و آنژیوگرافی فلورسین نیز کاربرد گسترده‌ای دارند. عکس‌برداری از شبکیه برای غربالگری بسیار مفید است.

درمان این بیماری به شدت آن بستگی دارد. تزریق داروهای ضد VEGF به کنترل ادم ماکولا کمک می‌کند. لیزر درمانی از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند. در موارد پیشرفته، عمل ویترکتومی ضروری می‌شود.

رتینوپاتی دیابتی در افراد میانسال و سالمند نیاز به پیگیری منظم دارد. معاینات سالانه چشم‌پزشکی برای همه بیماران دیابتی ضروری است. آگاهی از علائم و درمان به موقع می‌تواند بینایی را نجات دهد.