آب مروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند
آب مروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند یکی از شایعترین بیماریهای چشمی است که بینایی را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری بهتدریج و با کدر شدن عدسی طبیعی چشم ایجاد میشود. افراد معمولاً در ابتدا متوجه تغییرات بینایی خود نمیشوند، اما به مرور time دید آنها کاهش پیدا میکند.
تشخیص بهموقع آب مروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند بسیار حائز اهمیت است. علائم این بیماری شامل تاری دید، حساسیت به نور، کاهش دید در شب و محو شدن رنگها است. بسیاری از افراد مسن این تغییرات را به حساب افزایش سن میگذارند، در حالی که ممکن است نشانهای از این بیماری باشند.
درمان آب مروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند امروزه بسیار پیشرفت کرده است. عمل جراحی مدرن این بیماری را به راحتی درمان میکند. این جراحی معمولاً سریع و بیخطر است و نتایج عالی دارد. بیشتر بیماران پس از عمل بهبودی قابل توجهی در بینایی خود تجربه میکنند.
پیشگیری از آب مروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند نیز امکانپذیر است. محافظت از چشم در برابر نور خورشید، ترک سیگار و کنترل بیماریهایی مانند دیابت میتواند کمک کند. معاینه منظم چشمپزشکی نیز نقش مهمی در تشخیص به موقع، ایفا میکند.
علائم و نشانه های آبمروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند
آب مروارید یا کاتاراکت به تدریج و با افزایش سن ایجاد میشود. این بیماری علائم واضحی دارد که باید جدی بگیرید. بینایی فرد به مرور زمان کاهش پیدا میکند.
شایعترین علامت، تاری پیشرونده دید است. بیماران احساس میکنند از پشت شیشه مهآلود به دنیا نگاه میکنند. حساسیت به نور از دیگر نشانههای مهم است. نورهای روشن به ویژه در شب، باعث آزار چشم میشوند.
کاهش دید در شب مشکل شایع دیگری است. رانندگی در شب برای مبتلایان بسیار دشوار میشود. دوبینی در یک چشم نیز ممکن است اتفاق بیفتد. محو شدن رنگها از علائم پیشرفته بیماری است.
بسیاری از افراد مسن این تغییرات را طبیعی میدانند. آنها تصور میکنند بخشی از فرآیند پیری است. این باور نادرست باعث تاخیر در درمان میشود.
تشخیص به موقع آب مروارید بسیار اهمیت دارد. معاینه منظم چشمپزشکی کمک بزرگی است. پزشک میتواند بیماری را در مراحل اولیه شناسایی کند.
درمان نکردن به موقع باعث پیشرفت بیماری میشود. کیفیت زندگی بیمار به شدت کاهش پیدا میکند. انجام فعالیتهای روزمره سخت میشود.
آب مروارید درمان قطعی دارد. عمل جراحی ساده و موثر است. بینایی پس از عمل بهبود قابل توجهی پیدا میکند.
1. تاری پیشرونده دید
تاری پیشرونده دید شایعترین علامت آب مروارید است. این حالت بهتدریج و بدون درد ایجاد میشود. بیماران ابتدا تصور میکنند لنز عینک یا محیط اطراف کثیف است. آنها سعی میکنند با پلک زدن مکرر دید خود را واضحتر کنند. اما این مشکل با گذشت زمان بدتر میشود.
عدسی چشم بهطور طبیعی شفاف است. با تشکیل آب مروارید، پروتئینهای عدسی تجمع پیدا میکنند. این تجمع باعث کدر شدن عدسی میشود. نور نمیتواند بهراحتی از عدسی عبور کند. در نتیجه تصویر واضحی روی شبکیه تشکیل نمیشود.
تاری دید ناشی از آب مروارید ویژگیهای خاصی دارد. این تاری با تغییر نمره عینک بهبود نمییابد. بیمار در همه فواصل دچار مشکل بینایی میشود. دید نزدیک و دور هر دو تحت تأثیر قرار میگیرند. این موضوع باعث مشکل در فعالیتهای روزمره مانند خواندن و رانندگی میشود.
پیشرفت تاری دید معمولاً آهسته است. ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد. در برخی موارد نادر، آب مروارید به سرعت پیشرفت میکند. معاینه منظم چشمپزشکی برای تشخیص بهموقع ضروری است. پزشک میتواند میزان کدورت عدسی را بررسی کند.
2. حساسیت به نور (نورپرهیزی)
حساسیت به نور از علائم شایع آب مروارید است. بیماران بهویژه در محیطهای پرنور احساس ناراحتی میکنند. نور خورشید، چراغهای روشن و نور خودروها باعث آزار چشم میشوند. این حالت به دلیل پراکندگی نور در عدسی کدر شده ایجاد میشود.
یک عدسی سالم نور را به طور یکنواخت متمرکز میکند. وقتی عدسی کدر میشود، نور به طور نامنظم میشکند. این پراکندگی نور باعث ایجاد خیرگی میشود. بیماران ممکن است گزارش دهند که هالههایی را در اطراف چراغها میبینند. این پدیده به ویژه در شب و هنگام رانندگی مشکلساز است.
برخی از بیماران حتی در نور معمولی داخل خانه نیز احساس ناراحتی میکنند. آنها ترجیح میدهند در محیطهای کمنور باشند. استفاده از عینک آفتابی پلاریزه میتواند کمک کند. کلاه لبهدار نیز در کاهش نور ورودی مؤثر است.
حساسیت به نور میتواند کیفیت زندگی را کاهش دهد. بیماران ممکن است از فعالیتها در فضای باز اجتناب کنند. این موضوع میتواند منجر به انزوای اجتماعی شود. درمان آب مروارید معمولاً این مشکل را بهطور کامل برطرف میکند.
3. کاهش دید در شب
کاهش دید در شب از علائم مهم آب مروارید است. بیماران در نور کم بهطور قابل توجهی دچار مشکل میشوند. آنها در تاریکی یا نور twilight دید ضعیفی دارند. این مشکل بهویژه برای رانندگی در شب خطرناک است.
عدسی کدر شده نور کمتری را به شبکیه میرساند. در محیطهای کمنور، مردمک چشم گشاد میشود. این گشادی مردمک باعث میشود نور از قسمتهای کدرتر عدسی عبور کند. در نتیجه، تصویری که روی شبکیه تشکیل میشود، کیفیت پایینی دارد.
بیماران ممکن است در نور معمولی برای خواندن مشکل داشته باشند. آنها به نور بیشتر و قویتری نیاز دارند. حساسیت کنتراست نیز کاهش مییابد. تشخیص اشیاء در برابر پسزمینههای کمکنتراست دشوار میشود.
این مشکل میتواند فعالیتهای شبانه را محدود کند. بیماران ممکن است از بیرون رفتن در شب خودداری کنند. این امر بر استقلال و کیفیت زندگی تأثیر میگذارد. جراحی آب مروارید معمولاً دید در شب را به طور قابل توجهی بهبود میبخشد.
4. دیدن هاله اطراف نورها
دیدن هاله در اطراف چراغها از علائم بارز آب مروارید است. بیماران در اطراف منابع نور هاله میبینند. این پدیده به خصوص در شب و هنگام نگاه کردن به چراغها رخ میدهد. هالهها را میتوان در رنگهای مختلف مشاهده کرد.
این وضعیت ناشی از پراکندگی نور در عدسی کدر است. وقتی نور از نواحی کدر عدسی عبور میکند، شکسته میشود. این شکست باعث ایجاد هاله در اطراف منبع نور میشود. هرچه آب مروارید پیشرفتهتر باشد، این پدیده شدیدتر میشود.
دیدن هاله میتواند بسیار آزاردهنده باشد. بیماران در رانندگی در شب مشکل دارند. آنها ممکن است چراغهای جلوی خودروهای روبرو را به شکل ستاره ببینند. این میتواند خطرناک باشد و خطر تصادفات را افزایش دهد.
برخی از بیماران همچنین از دیدن هاله در اطراف چراغهای داخل خانه خبر میدهند. این مشکل میتواند خواندن و تماشای تلویزیون را دشوار کند. استفاده از عینک ضد تابش میتواند کمی کمک کند، اما درمان قطعی آن جراحی و تعویض لنز است.
5. محو شدن یا زرد شدن رنگها
کمرنگ شدن یا زرد شدن رنگها از علائم رایج آب مروارید است. بیماران متوجه میشوند که رنگها به مرور زمان کدر و بیرنگ به نظر میرسند. رنگهای روشن به ویژه تحت تأثیر قرار میگیرند. رنگهای سفید ممکن است زرد یا قهوهای به نظر برسند.
عدسی کدر مانند یک فیلتر زرد عمل میکند. این فیلتر نور آبی و بنفش را مسدود میکند. در نتیجه، بیماران رنگهای سرد را کمرنگتر میبینند. کنتراست بین رنگها نیز کاهش مییابد.
این مشکل میتواند بر فعالیتهای زندگی روزمره تأثیر بگذارد. بیماران ممکن است در هماهنگی لباس مشکل داشته باشند. هنرمندان و افرادی که با رنگها کار میکنند به ویژه تحت تأثیر قرار میگیرند. همچنین ممکن است تشخیص میوهها و سبزیجات رسیده دشوار باشد.
برخی از بیماران متوجه تغییر تدریجی در درک رنگ نمیشوند. آنها ممکن است فکر کنند که رنگها در واقع کمرنگ شدهاند. پس از جراحی، بسیاری از بیماران از وضوح جدید رنگها شگفتزده میشوند. آنها اغلب گزارش میدهند که جهان دوباره روشن و رنگارنگ به نظر میرسد.
6. دوبینی در یک چشم (Monocular Diplopia)
دوبینی در یک چشم از علائم کمتر شایع ولی مهم آب مروارید است. بیمار هنگام نگاه کردن با یک چشم، دو تصویر میبیند. این حالت حتی وقتی چشم دیگر را میبندند نیز ادامه پیدا میکند. دوبینی واقعی معمولاً در هر دو چشم اتفاق میافتد.
عدسی طبیعی چشم سطحی صاف و شفاف دارد. با تشکیل آب مروارید، پروتئینهای عدسی به صورت نامنظم تجمع میکنند. این ناهمگونی باعث میشود نورهای ورودی به چشم در مسیرهای مختلفی بشکنند. در نتیجه دو تصویر مجزا روی شبکیه تشکیل میشود.
این نوع دوبینی با انواع دیگر تفاوت دارد. در دوبینی ناشی از آب مروارید، دو تصویر کاملاً واضح هستند. فاصله بین دو تصویر معمولاً ثابت است. این حالت با تغییر جهت نگاه تغییر نمیکند. بیماران اغلب این طور توصیف میکنند که “سایه” یا “شبح” دیگری از اشیاء میبینند.
دوبینی monocular میتواند فعالیتهای روزمره را مختل کند. خواندن، رانندگی و حتی راه رفتن برای بیمار مشکل میشود. بیماران ممکن است ببرای جلوگیری از این مشکل، اثر چشم را ببندید. این سازگاری میتواند منجر به فشار در چشم سالم شود.
عمل جراحی آب مروارید معمولا این مشکل را به طور کامل برطرف میکند. با تعویض عدسی کدر با یک عدسی داخل چشمی شفاف، نور به طور یکنواخت انکسار میشود. تصویر واضح و واحدی روی شبکیه تشکیل میشود. بهبودی معمولا فوری است.
7. نیاز مکرر به تغییر نمره عینک
نیاز مکرر به تغییر شماره عینک، یکی از علائم کلیدی آب مروارید است. بیماران متوجه میشوند که عینکشان به سرعت قدیمی میشود. ممکن است لازم باشد ظرف چند ماه لنزها را تعویض کنند. این تغییر معمولاً به سمت نزدیکبینی است.
عدسی چشم به طور طبیعی با افزایش سن، انعطافپذیری خود را از دست میدهد. تغییرات انکساری با تشکیل آب مروارید تشدید میشوند. کدر شدن عدسی باعث تغییر در قدرت انکساری میشود. این پدیده “تغییر نزدیکبینی” نامیده میشود. بیماران ممکن است ناگهان بتوانند بدون عینک مطالعه کنند.
این حالت «دید دوم» نامیده میشود. بیماران مسنتر ممکن است فکر کنند بیناییشان بهبود یافته است. اما در واقع این نشانه پیشرفت آب مروارید است. این بهبود موقتی است و با پیشرفت بیماری از بین میرود.
تغییرات مکرر در نمره عینک میتواند پرهزینه باشد. بیماران اغلب از هزینه خرید مداوم عینک جدید شکایت دارند. همچنین عادت کردن به عینک جدید هر بار دشوار است. این میتواند باعث سردرد و خستگی چشم شود.
پزشکان معمولاً توصیه میکنند که تا زمان کامل شدن آب مروارید، جراحی انجام نشود. با این حال، اگر تغییرات انکساری در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند، میتوان زودتر اقدام کرد. جراحی معمولاً نیاز به عینک را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
8. کاهش کنتراست بینایی
کاهش کنتراست بینایی یک علامت نامحسوس اما مهم آب مروارید است. بیماران در تشخیص اشیاء در شرایط کم نور یا با کنتراست پایین مشکل دارند. آنها ممکن است در مه، هنگام غروب یا در اتاقهای کمنور دچار مشکل بینایی شوند.
عدسی کدر، نور را پخش میکند. این پخش، کنتراست بین جسم و پسزمینه را کاهش میدهد. اشیاء خاکستری روی پسزمینه خاکستری به طور خاص مشکلساز هستند. بیماران ممکن است متوجه شوند که نمیتوانند پلهها یا لبههای جدول را به راحتی قبل ببینند.
این مشکل میتواند خطرناک باشد. بیماران ممکن است در دیدن موانع جاده مشکل داشته باشند. این امر خطر زمین خوردن را به خصوص در سالمندان افزایش میدهد. رانندگی در شرایط کنتراست پایین نیز بسیار خطرناک میشود.
برخی از بیماران متوجه میشوند که به نور بیشتری نیاز دارند. آنها ممکن است از لامپهایی با وات بالاتر استفاده کنند. خواندن نیز چالش برانگیز میشود. متن سیاه روی کاغذ سفید ممکن است خاکستری به نظر برسد.
آزمایش حساسیت کنتراست بخش مهمی از ارزیابی آب مروارید است. پزشکان معمولاً از نمودارهای ویژه برای اندازهگیری این پارامتر استفاده میکنند. جراحی معمولاً بینایی کنتراست را به طور قابل توجهی بهبود میبخشد. بیماران اغلب گزارش میدهند که دنیا دوباره واضح و شفاف به نظر میرسد.
9. دید ابری یا مهآلود
دید ابری یا مبهم از علائم بارز آب مروارید است. بیماران آن را طوری توصیف میکنند که انگار از میان مه یا آبشار به دنیا نگاه میکنند. این وضعیت معمولاً به تدریج ایجاد میشود و به تدریج بدتر میشود.
عدسی طبیعی شفاف است. با تشکیل آب مروارید، پروتئینها به هم میچسبند. این تودهها باعث کدر شدن عدسی میشوند. نور نمیتواند به درستی از عدسی عبور کند. در نتیجه، تصویر روی شبکیه کدر و تار به نظر میرسد.
تاری دید معمولاً در تمام قسمتهای چشم دیده میشود. بیماران ممکن است در تمام زمینههای بینایی مشکل داشته باشند. این وضعیت با پلک زدن یا مالیدن چشم بهبود نمییابد. بیماران اغلب سعی میکنند با تنگ کردن چشم، بینایی خود را بهبود بخشند.
این مشکل میتواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. بیماران ممکن است از فعالیتهایی مانند مطالعه، تماشای تلویزیون و رانندگی اجتناب کنند. این انزوا میتواند منجر به افسردگی و کاهش استقلال شود.
جراحی آب مروارید معمولاً این مشکل را به طور کامل برطرف میکند. پس از جراحی، بیماران اغلب از وضوح بینایی جدید خود شگفتزده میشوند. آنها رنگها را روشنتر و جزئیات را واضحتر میبینند. بهبود بینایی معمولاً فوری است.
10. مشکل در خواندن و انجام کارهای ظریف
مشکل در خواندن و انجام کارهای ظریف از علائم ناتوان کننده آب مروارید است. بیماران متوجه میشوند که نمیتوانند نوشتههای ریز را بخوانند. این مشکل حتی با عینک مطالعه نیز ادامه دارد. این معمولاً بیماران را بسیار ناامید میکند.
عدسی کدر، نور را به درستی متمرکز نمیکند. این امر به ویژه بر دید نزدیک تأثیر میگذارد. بیماران ممکن است متوجه شوند که باید مطالب خواندنی را دورتر نگه دارند. اما با پیشرفت بیماری، حتی این سازگاری نیز کمکی نمیکند.
کارهای ظریف مانند خیاطی، بافتنی یا تعمیرات نیز چالش برانگیز میشوند. بیماران نمیتوانند جزئیات ظریف را ببینند. این میتواند با سرگرمیها و فعالیتهای مورد علاقه آنها تداخل داشته باشد. حتی فعالیتهای روزانه مانند بستن دکمههای پیراهن یا نخ کردن سوزن نیز میتواند مشکلساز شود.
بیماران معمولاً به نور بیشتری نیاز دارند. آنها ممکن است از عینکهای بزرگنمایی استفاده کنند. اما این وسایل کمکی معمولاً کمک محدودی میکنند. ناامیدی ناشی از این مشکل میتواند منجر به اجتناب کامل از این فعالیتها شود.
جراحی آب مروارید معمولاً بینایی نزدیک را به طور قابل توجهی بهبود میبخشد. بسیاری از بیماران میتوانند پس از جراحی بدون عینک مطالعه کنند. برای برخی از بیماران، کاشت IOL های چند کانونی میتواند بینایی را در تمام فواصل بازیابی کند. این بهبود میتواند کیفیت زندگی را به طرز چشمگیری افزایش دهد.
تشخیص آبمروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند
تشخیص آب مروارید نیازمند معاینه تخصصی چشمپزشکی است. پزشکان از روشهای مختلفی برای شناسایی این بیماری استفاده میکنند. معاینه کامل چشم اولین گام تشخیصی محسوب میشود.
پزشک با استفاده از میکروسکوپ لامپ شکافی، عدسی چشم را معاینه میکند. این دستگاه امکان بررسی دقیق کدورت عدسی را فراهم میکند. آزمایش حدت بینایی نیز میزان از دست دادن بینایی را اندازهگیری میکند.
تست میدان بینایی ممکن است ضروری باشد. این تست نقاط کور و محدودیت میدان بینایی را نشان میدهد. تست کنتراست حساسیت نیز عملکرد بینایی در شرایط نوری مختلف را ارزیابی میکند.
پزشکان گاهی اوقات از تونومتری برای اندازهگیری فشار چشم استفاده میکنند. این کار به افتراق آب مروارید از گلوکوم کمک میکند. معاینه شبکیه نیز بخش مهمی از فرآیند تشخیص است.
در برخی موارد، تستهای تخصصیتری لازم میشود. افتالموسکوپی(ophthalmoscopy) و آزمایش حدت بینایی نمونههایی از این آزمایشها هستند. این بررسیها به تعیین دقیق میزان تاثیر آب مروارید بر بینایی کمک میکنند.
تشخیص زودهنگام آب مروارید بسیار حائز اهمیت است. معاینه منظم چشمپزشکی کلید شناسایی به موقع بیماری است. افراد میانسال و سالمند باید سالانه تحت معاینه چشم قرار گیرند.
1. معاینه کامل چشمپزشکی
معاینه کامل چشمپزشکی اولین و مهمترین قدم در تشخیص آب مروارید است. چشمپزشک در این معاینه تمام بخشهای چشم را به دقت بررسی میکند. این معاینه شامل بررسی سابقه پزشکی بیمار نیز میشود. پزشک درباره علائم بینایی و مشکلات فعلی سؤال میپرسد.
این معاینه معمولاً با معاینه بصری شروع میشود. پزشک واکنش مردمک چشم را بررسی میکند. سپس معاینه خارجی چشم را انجام میدهد. او قرنیه، ملتحمه و پلکها را از نظر ناهنجاری بررسی میکند.
بخش اصلی معاینه، ارزیابی عدسی چشم است. پزشک برای این کار از ابزارهای خاصی استفاده میکند. او میزان کدورت و تیرگی عدسی را ارزیابی میکند. او همچنین محل و میزان پیشرفت آب مروارید را تعیین میکند.
معاینه کامل چشم همچنین شامل بررسی سلامت کلی چشمان شما خواهد بود. پزشک فشار داخل چشم شما را اندازه گیری می کند. او همچنین عصب بینایی و شبکیه شما را معاینه می کند. این به رد سایر بیماری های چشمی کمک می کند.
این معاینه معمولاً بدون درد است و زمان زیادی طول نمیکشد. نتایج معاینه به پزشک شما کمک میکند تا بهترین برنامه درمانی را توصیه کند. برای افراد بالای ۶۰ سال، اکیداً توصیه میشود که این معاینه سالانه انجام شود.
2. تست حدت بینایی
تست حدت بینایی استانداردترین تست برای ارزیابی کیفیت بینایی است. این تست توانایی چشم را در تشخیص جزئیات و اشکال اندازهگیری میکند. اپتومتریست برای این تست از نمودار مخصوصی استفاده میکند.
بیمار در فاصله ۶ متری از نمودار میایستد. او باید حروف یا نمادهای روی نمودار را بخواند. هر چشم جداگانه آزمایش میشود. بیمار میتواند با عینک یا بدون عینک آزمایش را انجام دهد.
نتایج آزمایش به صورت کسری ثبت میشوند. بینایی ۲۰/۲۰ طبیعی در نظر گرفته میشود. اگر بیمار ۲۰/۴۰ ببیند، به این معنی است که باید در فاصله ۲۰ فوتی بایستد تا آنچه را که یک فرد سالم در فاصله ۴۰ فوتی میبیند، ببیند.
این آزمایش کاهش بینایی ناشی از آب مروارید را نشان میدهد. بیماران مبتلا به آب مروارید معمولاً دچار کاهش تدریجی حدت بینایی میشوند. حتی با بهترین اصلاح با عینک، بینایی آنها به طور کامل بهبود نمییابد.
آزمایش حدت بینایی همچنین به نظارت بر پیشرفت بیماری کمک میکند. پزشکان اندازهگیریهای مکرر را برای ارزیابی میزان پیشرفت بیماری انجام میدهند. این اطلاعات در تصمیمگیری زمان مناسب برای جراحی مهم است.
3. معاینه با slit lamp (لامپ شکاف)
معاینه با لامپ شکافی سنگ بنای تشخیص آب مروارید محسوب میشود. این وسیله میکروسکوپی با نور با شدت بالا است که امکان مشاهده دقیق ساختارهای چشم را فراهم میکند. پزشک از این وسیله برای معاینه بخش قدامی چشم استفاده میکند.
بیمار چانه خود را روی یک تکیهگاه قرار میدهد. پزشک پرتو باریکی از نور را به داخل چشم میتاباند. سپس از طریق عینک به داخل چشم نگاه میکند. این کار امکان مشاهده بزرگنمایی شده قرنیه، عنبیه و عدسی را فراهم میکند.
در آب مروارید، پزشک کدورتهایی را در عدسی میبیند. او محل و الگوی کدورت را ثبت میکند. برخی از آب مرواریدها هستهای، قشری یا زیرکپسولی خلفی هستند. هر نوع ویژگیهای خاص خود را دارد.
معاینه با لامپ شکافی همچنین به ارزیابی میزان تأثیر آب مروارید بر بینایی کمک میکند. پزشک میتواند تراکم و میزان کدورت را ارزیابی کند. این اطلاعات در تعیین نیاز به جراحی مهم است.
این روش غیرتهاجمی و کاملاً بیخطر است. هیچ تماسی با چشم ندارد. معاینه معمولاً کمتر از 10 دقیقه طول میکشد. نتایج بلافاصله در دسترس هستند.
4. معاینه شبکیه
معاینه شبکیه بخش اساسی تشخیص آب مروارید است. این معاینه سلامت بخش خلفی چشم را ارزیابی میکند. پزشک باید مطمئن شود که مشکلات بینایی صرفاً ناشی از آب مروارید است.
پزشک برای این معاینه از افتالموسکوپ استفاده میکند. او با قطرههای مخصوص، مردمک چشم را گشاد میکند. این کار امکان مشاهده بهتر شبکیه را فراهم میکند. سپس دیسک بینایی، ماکولا و عروق شبکیه را معاینه میکند.
در بیماران مبتلا به آب مروارید پیشرفته، ممکن است دید شبکیه محدود شود. کدر شدن عدسی، مانند پردهای، مانع دید میشود. پزشک میزان انسداد را ثبت خواهد کرد.
این معاینه همچنین سایر بیماریهای چشمی را رد میکند. گلوکوم، دژنراسیون ماکولا و رتینوپاتی دیابتی باید رد شوند. این بیماریها گاهی اوقات با آب مروارید همراه هستند.
معاینه شبکیه معمولاً پس از معاینه با لامپ شکافی انجام میشود. گشاد شدن مردمک چشم چند ساعت طول میکشد تا برطرف شود. بیماران باید پس از معاینه از عینک آفتابی استفاده کنند.
5. تست فشار چشم
آزمایش فشار چشم، فشار داخل چشم (IOP) را اندازهگیری میکند. این آزمایش برای تمایز آب مروارید از گلوکوم (آب سیاه) مهم است. گلوکوم نیز میتواند باعث از دست دادن بینایی شود، اما مکانیسم آن کاملاً متفاوت است.
روش استاندارد اندازهگیری، تونومتری گلدمن آپلاناسیون است. پزشک از یک لامپ شکافی با یک اتصال مخصوص استفاده میکند. او به آرامی یک پروب کوچک را روی قرنیه قرار میدهد. این کار مقاومت قرنیه را اندازهگیری میکند.
روش دیگر، تونومتری غیر تماسی است. در این روش از دمیدن هوا برای اندازه گیری استفاده می شود. این روش دقت کمتری دارد اما سریعتر است. معمولاً برای غربالگری اولیه استفاده می شود.
مقادیر طبیعی فشار داخل چشم (IOP) بین ۱۰ تا ۲۱ میلیمتر جیوه است. مقادیر بالا ممکن است نشان دهنده گلوکوم (آب سیاه) باشد. آب مروارید معمولاً بر فشار داخل چشم تأثیر نمیگذارد. با این حال، برخی از انواع آب مروارید میتوانند باعث افزایش فشار شوند.
این آزمایش معمولاً پس از بیحسی موضعی با قطره چشم انجام میشود. بیمار فشار بسیار خفیفی را احساس میکند. این آزمایش فقط چند ثانیه طول میکشد. نتایج بلافاصله در دسترس هستند.
6. تست میدان بینایی
آزمایش میدان دید، دید محیطی را اندازهگیری میکند. این آزمایش به ارزیابی تأثیر آب مروارید بر بینایی کلی کمک میکند. آب مروارید پیشرفته میتواند باعث انقباض میدان دید شود.
بیمار روبروی یک دستگاه مخصوص مینشیند. او به یک هدف مرکزی نگاه میکند. سپس نورهایی در میدان دید محیطی ظاهر میشوند. بیمار با دیدن نور، دکمهای را فشار میدهد.
این آزمایش نقشه کاملی از میدان دید ایجاد میکند. این نقشه نواحی از دست رفته یا اسکوتومها را نشان میدهد. آب مروارید معمولاً باعث کاهش عمومی میدان دید میشود. اما گاهی اوقات باعث نقصهای موضعی نیز میشود.
آزمایش میدان بینایی همچنین به رد سایر بیماریها کمک میکند. گلوکوم معمولاً الگوی مشخصی از از دست دادن بینایی ایجاد میکند. اختلالات عصبی نیز الگوهای خاص خود را دارند.
این آزمایش معمولاً برای هر چشم ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول میکشد. این آزمایش نیاز به همکاری خوب بیمار دارد. نتایج به صورت گرافیکی چاپ میشوند.
7. تست کنتراست حساسیت
آزمایشهای حساسیت کنتراست، توانایی تشخیص اشیاء در کنتراست پایین را اندازهگیری میکنند. این آزمایش برای ارزیابی عملکرد بینایی واقعی در شرایط روزمره مهم است. آب مروارید معمولاً حساسیت کنتراست را کاهش میدهد.
بیمار یک نمودار ویژه را مشاهده میکند. این نمودار شامل نوارهایی است که کنتراست آنها به تدریج کاهش مییابد. بیمار باید جهت نوارها را در هر سطح مشخص کند.
نتایج نشان میدهد که بیمار چه سطحی از کنتراست را میتواند تشخیص دهد. افراد مبتلا به آب مروارید معمولاً با کنتراست پایین مشکل دارند، حتی اگر حدت بینایی آنها نسبتاً خوب باشد.
این آزمایش به ویژه برای ارزیابی نیاز به جراحی مفید است. برخی از بیماران با حدت بینایی نسبتاً خوب اما کنتراست پایین، از جراحی سود زیادی میبرند.
آزمایش حساسیت کنتراست معمولاً کمتر از ۵ دقیقه طول میکشد. به تجهیزات پیچیدهای نیاز ندارد. میتوان آن را در یک مطب معمولی انجام داد.
8. پتانسیل بینایی سنجی
پتانسیل بینایی، بینایی بالقوه را پس از برداشتن آب مروارید پیشبینی میکند. این آزمایش به تعیین اینکه آیا از دست دادن بینایی صرفاً به دلیل آب مروارید است یا خیر، کمک میکند.
پزشک از دستگاه مخصوصی استفاده میکند. این دستگاه نمودار بینایی را مستقیماً روی شبکیه میتاباند و در نتیجه کدورت عدسی را دور میزند. بیمار میتواند نمودار را با بهترین دید اصلاحشده بخواند.
نتایج نشان میدهد که در صورت برداشتن آب مروارید، بینایی چقدر بهبود مییابد. اگر نتایج خوب باشد، احتمال موفقیت جراحی زیاد است. اگر نتایج ضعیف باشد، ممکن است مشکلات دیگری وجود داشته باشد.
این آزمایش به ویژه برای بیمارانی که به سایر بیماریهای چشمی مانند دژنراسیون ماکولا یا آسیب عصب بینایی مبتلا هستند، بسیار مهم است. این شرایط میتواند روند بهبود پس از جراحی را محدود کند.
این آزمایش معمولاً کمتر از ۱۰ دقیقه طول میکشد. نیاز به همکاری بیمار دارد. نتایج به ایجاد انتظارات واقعبینانه از جراحی کمک میکند.
درمان آبمروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند
درمان آب مروارید امروزه بسیار پیشرفته و مؤثر است. جراحی مدرن تنها درمان قطعی این بیماری محسوب میشود. این عمل معمولاً سریع و بیخطر است.
پزشکان ابتدا معاینه کامل انجام میدهند. آنها میزان تاثیر آب مروارید بر بینایی را ارزیابی میکنند. سپس بهترین روش درمانی را توصیه میکنند.
در مراحل اولیه، تغییر نمره عینک ممکن است کمک کند. استفاده از نور بیشتر نیز مفید است. اما این راهها موقتی هستند. با پیشرفت بیماری، جراحی ضروری میشود.
عمل جراحی شامل تعویض عدسی کدر است. پزشک عدسی طبیعی را با عدسی مصنوعی جایگزین میکند. این عدسی جدید به نام IOL شناخته میشود.
انواع مختلفی از لنزهای داخل چشمی وجود دارد. برخی لنزها دید دور و نزدیک را بهبود میبخشند. پزشک بر اساس نیاز بیمار لنز مناسب را انتخاب میکند.
عمل جراحی معمولاً با بیحسی موضعی انجام میشود. بیمار در حین عمل بیدار است اما دردی احساس نمیکند. بهبودی معمولاً سریع است.
بیماران اغلب پس از عمل بینایی بهتری را تجربه میکنند. آنها رنگها را واضحتر و شفاف تر میبینند. کیفیت زندگی آنها به طور قابل ملاحظه ای بهبود مییابد.
عوارض جراحی نادر هستند. عفونت یا خونریزی ممکن است اتفاق بیفتد. اما با مراقبت مناسب معمولا قابل پیشگیری هستند.
معاینه منظم پس از عمل ضروری است. پزشک روند بهبودی را بررسی میکند. او از سلامت چشم مطمئن میشود.
1. جراحی با روش فیکو (فیکوامولسیفیکاسیون)
فیکوامولسیفیکاسیون روشی پیشرفته و بسیار رایج است. پزشکان امروزه بیشتر از این تکنیک استفاده میکنند. این روش نیازی به بخیه ندارد. جراح یک برش بسیار کوچک در قرنیه ایجاد میکند. سپس او یک پروب کوچک و خاص را وارد چشم میکند. این پروب امواج فراصوت (اولتراسوند) با فرکانس بالا ساطع میکند. این امواج لنز تار و کدر شده را به طور کامل خرد و emulsify میکنند. پروب سپس این ذرات ریز را با قدرت مکش از داخل چشم خارج مینماید. پس از پاکسازی کامل لنز طبیعی، جراح یک لنز مصنوعی جدید را جایگزین میکند. برش کوچک معمولاً به بخیه نیاز ندارد و خودبهخود ترمیم میشود. این فرآیند بهبودی را بسیار سریعتر میکند. بیماران اغلب بینایی واضحتری را تنها پس از چند روز تجربه میکنند. این روش دقیق، ایمن و با کمترین میزان عوارض است.
2. جراحی با روش خارج کپسولی (ECCE)
جراحی خارج کپسولی یک تکنیک کلاسیک و بسیار مؤثر است. این روش برای موارد پیشرفتهتر آب مروارید ایدهآل است. جراح ابتدا یک برش نسبتاً بزرگتر در صلبیه یا قرنیه ایجاد میکند. سپس او به آرامی و با دقت جلوی کپسول قدامی لنز را برمیدارد. در مرحله بعد، جراح هسته سخت و مرکزی لنز را به صورت یک تکه کامل خارج میکند. او از فشار ملایم برای بیرون آوردن هسته استفاده مینماید. پس از خارج کردن هسته، جراح بقیه مواد لنزی را با مکش پاکسازی میکند. سپس جراح یک لنز داخل چشمی غیرقابل تا شدن را در داخل کپسول قرار میدهد. در پایان، او برش ایجاد شده را با چند بخیه بسیار ریز میبندد. این بخیهها ممکن است بعداً نیاز به برداشتن داشته باشند. دوره بهبودی در این روش کمی طولانیتر از روش فیکو است. با این حال، ECCE نتایج بینایی بسیار پایدار و قابل پیشبینی ایجاد میکند.
3. جراحی با روش داخل کپسولی (ICCE)
جراحی داخل کپسولی امروزه یک روش بسیار نادر است. جراحان تنها در شرایط خاص و بسیار پیچیده از آن استفاده میکنند. این تکنیک معمولاً برای مواردی که لنز بیش از حد سخت شده یا در اثر ضربه جابجا شده است، کاربرد دارد. در این روش، جراح یک برش بسیار بزرگ ایجاد میکند. سپس او کل لنز طبیعی به همراه کپسول قدامی و خلفی آن را به صورت یک تکه کامل خارج میکند. این عمل نیاز به دقت و مهارت بسیار بالایی دارد. این کار چالشبرانگیزتر از قرار دادن لنز در کپسول طبیعی است. برش بزرگ نیز به چندین بخیه محکم برای بستن نیاز دارد. دوره بهبودی این روش طولانیتر است و خطر عوارضی مانند تورم ماکولا کمی بیشتر میباشد. با پیشرفت روشهای مدرن، استفاده از ICCE به شدت کاهش یافته است.
4. لیزر فریمت ثانیهای
لیزر کسری-ثانیهای جدیدترین پیشرفت در جراحی آب مروارید است. این فناوری دقت جراحی را به سطح کاملاً جدیدی ارتقا میدهد. در این روش، جراح از یک لیزر بسیار پیشرفته به جای تیغه جراحی استفاده مینماید. ابتدا سیستم لیزر یک نقشه سهبعدی با جزئیات بالا از چشم بیمار ایجاد میکند. این نقشه به لیزر اجازه میدهد تا برشها را با دقت میکرونی برنامهریزی و اجرا کند. لیفرمت هسته لنز را به قطعات کوچک و یکنواخت تقسیم میکند. این کار انرژی اولتراسوند مورد نیاز برای امولسیونسازی لنز را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد. کاهش انرژی به معنای ترومای کمتر به بافتهای حساس چشم است. این امر منجر به بهبودی سریعتر و نتایج بینایی بهتر میشود. این روش سطح بسیار بالایی از شخصیسازی را برای هر بیمار فراهم میکند.
5. استفاده از لنزهای داخل چشمی (IOL) پیشرفته
لنزهای داخل چشمی پیشرفته (IOLs) امکانات بینایی فوقالعادهای ارائه میدهند. این لنزها تنها بینایی را ترمیم نمیکنند، بلکه آن را ارتقا میدهند. لنزهای تک کانونی دید واضحی را در یک فاصله مشخص (دور، وسط یا نزدیک) فراهم میکنند. بیماران معمولاً برای مطالعه هنوز به عینک نیاز دارند. لنزهای چند کانونی، چند کانون مختلف را در خود ادغام میکنند. این طراحی به بیماران اجازه میدهد تا اجسام را در فواصل دور، وسط و نزدیک به وضوح ببینند. آنها وابستگی به عینک را به میزان زیادی کاهش میدهند. لنزهای با عمق فوکوس گسترده (EDOF) طیف پیوستهای از فوکوس ایجاد میکنند. این لنزها به طور استثنایی بینایی را در فواصل متوسط (مانند صفحه کامپیوتر) بهبود میبخشند. لنزهای Toric نیز مخصوص اصلاح آستیگماتیسم هستند. آنها بینظمیهای قرنیه را خنثی کرده و وضوح بینایی را افزایش میدهند. انتخاب لنز مناسب کاملاً به سبک زندگی، شغل و نیازهای بینایی هر فرد بستگی دارد.
جمعبندی آبمروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند
آب مروارید یا کاتاراکت یک بیماری چشمی شایع در افراد میانسال و سالمند است. این بیماری بهطور معمول با افزایش سن ایجاد میشود. لنز طبیعی چشم که قبلاً شفاف بوده، به تدریج کدر و تار میگردد. این فرآیند مانند نگاه کردن از پشت یک پنجمه مهآلود است. بینایی فرد به مرور زمان کاهش پیدا میکند. او در انجام فعالیتهای روزانه مانند خواندن و رانندگی دچار مشکل میشود.
خبر خوب این است که آب مروارید یک بیماری قابل درمان است. تنها روش درمان قطعی آن، جراحی است. امروزه تکنیکهای جراحی بسیار پیشرفته و کمخطر شدهاند. روش مدرن فیکو با برش کوچک و بدون بخیه، استاندارد طلایی محسوب میشود. لیزر فریمت ثانیهای نیز دقیقترین و پیشرفتهترین گزینه موجود است.
پس از خارج کردن لنز کدر شده، پزشک یک لنز مصنوعی شفاف و دائمی را جایگزین میکند. این لنزهای داخل چشمی (IOL) حتی میتوانند عیوب انکساری قبلی مانند نزدیکبینی یا آستیگماتیسم را نیز اصلاح کنند. عمل جراحی معمولاً زمان کمی میبرد و با بیحسی موضعی انجام میشود. دوره بهبودی نسبتاً سریع است.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائمی مانند تاری دید، حساسیت به نور و ضعف بینایی در شب دارید، حتماً به یک چشمپزشک مراجعه کنید. معاینه منظم چشمها به ویژه برای seniors از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. جراحی آب مروارید میتواند بینایی از دست رفته را بازگرداند و کیفیت زندگی را به طور چشمگیری بهبود بخشد.
مقالههای مفید درباره آبمروارید یا کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند
آب مروارید: علائم، علل و درمانها
آب مروارید مرتبط با سن از مایو کلینیک
کاتاراکت در افراد میانسال و سالمند
چرا آب مروارید در سالمندان شایع است؟
آنچه باید افراد سالمند از آب مروارید یا کاتاراکت بدانند