کم خونی ناشی از کمبود آهن مهمترین شکل کم خونی میباشد، یک بیماری خونی که گلبول های قرمز شما را تحت تاثیر قرار می دهد. علائم ونشانه های کمبود آهن در طول زمان نمایان می شود.
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است کم خونی ناشی از فقر آهن را با تشخیص و درمان شرایطی که باعث کم خونی شده و/یا با تجویز مکمل های آهن درمان کنند.
کم خونی فقر آهن چیست؟
این شایع ترین شکل کم خونی است. این زمانی اتفاق می افتد که بدن شما آهن کافی برای ساخت هموگلوبین ندارد، ماده ای در گلبول قرمز شما که به آنها اجازه می دهد اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل کنند.
در نتیجه، کمبود آهن ممکن است باعث احساس تنگی نفس یا خستگی شود. این علائم در طول زمان ایجاد می شوند. هنگامی که کمبود آهن تشخیص داده می شود، ممکن است مکمل های آهن برای شما تجویز شود
کم خونی ناشی از فقر آهن چگونه بر بدن من تأثیر می گذارد؟
در ابتدا، ممکن است آهن کم داشته باشید و احساس خوبی داشته باشید یا علائمی داشته باشید که آنقدر خفیف هستند که متوجه آنها نشوید. با این حال، اگر کم خونی به دلیل کمبود آهن درمان نشود، می تواند شخص مبتلا دچار ضعف و خستگی میشود.
یکی از علائم معمول آن رنگ پریدگی و سردی بودن دست و پا میباشد. کم خونی ناشی از فقر آهن نیز می تواند باعث سرگیجه یا سبکی سر شود. گاهی اوقات، می تواند باعث درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع و تنگی نفس شود.
کمبود آهن می تواند باعث شود که هوس غیرعادی برای مواد غیر خوراکی مانند یخ، خاک یا کاغذ داشته باشید.
کم خونی فقر آهن چگونه ایجاد می شود؟
به طور معمول، بدن شما یک جریان ثابت آهن از غذایی که می خورید وارد می کند. بدن انسان آهن اضافی را ذخیره سازی می کند، به همین دلیل در صورت نیاز برای ساخت هموگلوبین در دسترس است.
کم خونی ناشی از فقر آهن زمانی ایجاد میشود که بدن شما از ذخایر آهن سریعتر از آن‌چه می‌توان دوباره پر کرد استفاده می‌کند، یا زمانی که جریان آهن به سیستم شما کند شده باشد. این در سه مرحله رخ می دهد:
-
مرحله اول:
ذخایر آهن تمام می شود. در این قسمت، ذخایر آهن برای تولید هموگلوبین جدید و گلبول های قرمز خون در حال کم شدن است، ولی هنوز روی گلبول های قرمز شما تأثیری نداشته است.
-
مرحله دوم:
هنگامی که ذخایر آهن کاهش پیدا کند، روند طبیعی تولید گلبول های قرمز تغییر می کند. شما دچار چیزی می شوید که به آن اریتروپوئزیس کمبود آهن گفته می شود، که بعضی اوقات به آن کمبود آهن نهفته می گویند.
اریتروپویزیس اصطلاح پزشکی برای فرآیند تولید گلبول های قرمز جدید است. در این مرحله، مغز استخوان شما گلبول‌های قرمز خون را بدون هموگلوبین کافی می‌سازد.
-
مرحله سوم:
کم خونی فقر آهن به این دلیل ایجاد می شود که آهن کافی برای ساخت هموگلوبین برای گلبول های قرمز وجود ندارد. در این مرحله غلظت هموگلوبین به زیر محدوده طبیعی می رسد. این زمانی است که ممکن است متوجه علائم کم خونی فقر آهن شوید.
کم خونی ناشی از کمبود آهن
چه کسانی احتمال دارد به کم خونی فقر آهن مبتلا شوند؟
تقریباً هر کسی ممکن است به کم خونی فقر آهن مبتلا شود. گفته میشود، زنانی که دوره‌های قاعدگی دارند یا باردار یا شیرده هستند، نسبت به زنانی که یائسه شده‌اند یا مردان، بیشتر در معرض ابتلا به کم‌خونی فقر آهن هستند. در اینجا گروه های دیگری از افرادی که در معرض خطر ابتلا به کم خونی فقر آهن هستند، آورده شده است:
-
برخی از نوزادان بین 6 ماه تا 12 ماه:
نوزادان با آهنی به دنیا می آیند که از فردی که در دوران بارداری آنها را حمل کرده است دریافت می کنند. آن ذخایر آهن بعد از چهار تا شش ماه تمام می شود. نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می کنند یا شیر خشک می نوشند ممکن است آهن کافی دریافت نکنند.
-
کودکان بین 1 تا 2 سال:
بسیاری از اوقات، کودکان خردسالی که مقدار زیادی شیر گاو می نوشند ممکن است آهن کافی دریافت نکنند.
-
نوجوانان:
جهش رشد ممکن است ذخایر آهن را سریعتر مصرف کند و باعث کمبود آهن شود.
-
بزرگسالان بالای 65 سال:
افراد مسن ممکن است به اندازه نیاز آهن دریافت نکنند زیرا غذای کمتری می خورند.
افراد مبتلا به بیماری های مزمن خاص، اختلالات مغز استخوان یا اختلالات خود ایمنی.
شایع ترین علت کم خونی فقر آهن چیست؟
از دست دادن خون شایع ترین دلیلی است که افراد دچار کم خونی فقر آهن می شوند. برخی از دلایل رایج عبارتند از:
خونریزی در دستگاه گوارش (GI) که ممکن است باعث خون قرمز روشن یا مدفوع تیره، قیر مانند یا چسبنده شود. زخم ها، پولیپ ها و سرطان روده بزرگ بیماری های شایع پزشکی هستند که باعث خونریزی دستگاه گوارش می شوند.
برخی از افراد پس از مصرف طولانی مدت منظم آسپرین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن دچار خونریزی دستگاه گوارش می شوند.
- خونریزی در دستگاه ادراری شما
- از دست دادن خون در اثر جراحت یا جراحی.
- قاعدگی های سنگین.
- اهدای خون مکرر
- آزمایش خون مکرر. این امر به ویژه برای نوزادان و کودکان کوچک که آزمایش های خون زیادی انجام می دهند صادق است.
چه شرایطی جذب آهن را برای بدن من سخت می کند؟
دلایل مختلفی وجود دارد که بدن شما ممکن است آهن را جذب نکند، از جمله:
- یک بیماری روده ای یا گوارشی مانند بیماری سلیاک، گاستریت خودایمنی، یا بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون دارید.
- یک عفونت هلیکوباکتر پیلوری در معده خود دارید.
- جراحی دستگاه گوارش، از جمله جراحی کاهش وزن، انجام داده اید که مانع از جذب آهن کافی در بدن شما می شود. به عنوان مثال، افرادی که جراحی بای پس معده یا معده برداشته اند ممکن است دچار کم خونی فقر آهن شوند.
- شرایط ژنتیکی نادری دارید که توانایی بدن شما برای جذب آهن را مختل می کند.
علائم کمبود آهن چیست؟
نشانه های فقر آهن در طول زمان ایجاد می شود و ممکن است در ابتدا خفیف باشد، اما اگر درمان نشود در طول زمان بدتر می شود. علائم شایع کمبود آهن عبارتند از:
- خستگی.
- لرز
- تنگی نفس (تنگی نفس).
- ضعف.
- درد قفسه سینه.
- مشکل در تمرکز.
- سرگیجه.
- کبودی.
- پیکا (شرایطی که در آن افراد هوس مواد غیر غذایی مانند یخ، گچ، رنگ، خاک رس یا نشاسته دارند).
- سردرد.
- سندرم پاهای بی قرار.
چگونه ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی کم خونی فقر آهن را تشخیص می دهند؟
کم خونی ناشی از کمبود آهن با آزمایش خون قابل تشخیص میباشد. اگر دچار کم خونی هستید پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری را برای پیدا کردن علت انجام دهد. اقداماتی که پزشکان شما ممکن است جهت تشخیص کم خونی انجام دهد شامل :
گلبول های قرمز را زیر میکروسکوپ بررسی کنند. اگر کم خونی دارید، گلبول های قرمز خون شما به جای قرمز روشن کم رنگ و کوچکتر از حد معمول می شوند.
سطح آهن خون شما را اندازه گیری می کنند.
میزان ترانسفرین خون شما را اندازه گیری می کنند. ترانسفرین پروتئینی است که آهن را حمل می کند.
میزان فریتین را در خون شما اندازه گیری می کنند. فریتین پروتئینی است که آهن را ذخیره می کند.
ممکن است کولونوسکوپی یا آزمایشات دیگری را برای تعیین اینکه چرا آهن شما کم است پیشنهاد کنند.
چگونه کم خونی ناشی از فقر آهن را رفع کنیم؟
فقر آهن را می توان با مکمل های آهن، اکثرا به صورت قرص و گاهی اوقات با تزریق وریدی درمان کرد. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما در تلاش هستند دلیل کمبود آهن شما را شناسایی کند.
اکثر اوقات، اشخاص به خاطر از دست دادن خون یا عدم جذب آهن در رژیم غذایی خود، دچار کم خونی ناشی از فقر آهن هستند. پزشکان متخصص با تشخیص و در صورت امکان، علاوه بر درمان کمبود آهن، کم خونی ناشی از فقر آهن را درمان می کنند.
عوارض جانبی مکمل آهن چیست؟
اغلب اوقات، مکمل های آهن می توانند سبب یبوست شوند یا مدفوع شما را تیره یا سیاه نمایش دهند. اگر با یبوست مشکل دارید، پزشکان متخصص شما راه‌هایی برای کاهش آن پیشنهاد خواهند کرد.
چه مدت بعد از مصرف مکمل های آهن احساس بهتری خواهم داشت؟
احتمال دارد سه الی شش هفته طول بکشد تا مکمل های آهن شروع به افزایش ذخیره سازی آهن شما کنند. پزشکان متخصص سطح آهن شما را کنترل می کند و زمانی که میزان آهن شما درمان شود به شما اطلاع می دهد.
حتی در این صورت، ممکن است استفاده از مکمل های آهن را برای حداقل شش ماه پیشنهاد کنند تا بدن شما بتواند ذخایر آهن خود را دوباره پر کند.
من هیچ شرایط زمینه ای ندارم. برای جلوگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن چه کاری می توانم انجام دهم؟
با خوردن یک رژیم غذایی غنی از آهن می توانید خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. در اینجا چند گروه غذایی غنی از آهن وجود دارد که باید در نظر بگیرید:
حبوبات: نخود، لوبیا
نان و غلات: نان سبوس دار، نان سفید غنی شده، نان چاودار، غلات سبوس دار و غلات با گندم.
سبزیجات: اسفناج، کلم بروکلی، لوبیا سبز، سبزی با برگ تیره، سیب زمینی، کلم، کلم بروکسل و گوجه فرنگی.
پروتئین: گوشت گاو، مرغ، تخم مرغ، جگر و ماهی، از جمله صدف.
میوه: انجیر، خرما و کشمش.
من یک رژیم گیاهخواری یا گیاهخواری را دنبال می کنم. برای افزایش مصرف آهن چه کنم؟
اگر رژیم گیاهخواری را دنبال می کنید، به دنبال نان ها و غلات غنی شده با آهن باشید. چندین انتخاب غیر گوشتی جهت افزایش میزان آهن وجود دارد، از قبیل لوبیا، توفو، میوه های خشک و سبزی های با برگ های تیره.
ممکن است بخواهید از مکمل آهن استفاده کنید. از پزشکان متخصص خود در مورد مکمل های آهن مناسب بپرسید تا بیش از حد آهن وارد بدن نشود
